Wanneer word ik opnieuw ongesteld als ik chemotherapie krijg, maar geen hormoonkuur volg?

Een van de bijwerkingen van chemotherapie is dat uw eierstokken gedeeltelijk worden vernietigd. Die ovariële toxiciteit vertaalt zich in amenorroe (uitblijven van menstruatie) en symptomen van de menopauze (warmteopwellingen, vaginale droogheid, enz.).

Bij de meeste vrouwen jonger dan 40 jaar schieten de eierstokken na enkele maanden of jaren geleidelijk weer in gang. Vaak is de menstruatiecyclus aanvankelijk ietwat wanordelijk en onregelmatig, maar langzaamaan wordt de cyclus steeds regelmatiger.

Hoe jonger u bent, hoe meer kans u hebt dat uw menstruatiecyclus zich herstelt en hoe korter de wachttijd is tussen de afloop van de chemotherapie en uw eerste menstruatie.
Er bestaat tot op heden geen enkele betrouwbare test waarmee u het tijdstip van uw eerste menstruatie kunt voorspellen. Na enkele maanden is het wel mogelijk om uw ovariële reserve te laten testen om de gevolgen van de behandelingen voor uw eierstokken en het risico van prematuur ovarieel falen te beoordelen.
Opgelet: u krijgt mogelijk een eisprong alvorens opnieuw ongesteld te worden. Ondanks het uitblijven van uw menstruatie, kunt u bijgevolg zwanger raken of zelfs al zwanger zijn.

Als u momenteel niet zwanger wenst te raken, raadpleeg dan uw arts om een voorbehoedsmiddel te kiezen.

Wanneer word ik opnieuw ongesteld als ik geen chemotherapie kreeg en geen hormoonkuur volg?

In principe is uw menstruatiecyclus niet verstoord.
Door de emotionele schok en de chirurgische ingreep kan uw cyclus echter tijdelijk verstoord zijn, waardoor u te vroeg, te laat, heviger of minder hevig dan gewoonlijk ongesteld wordt.

Daarnaast hebt u mogelijk last van ‘spotting’, hetzij licht bruinverlies dat even aanhoudt. U hoeft zich daarover geen zorgen te maken. In principe komt uw cyclus vanzelf weer in orde binnen ongeveer 3 maanden.
Vergeet echter niet te controleren of u misschien zwanger bent. Om te vermijden dat u te snel na uw behandeling zwanger raakt, is het aangeraden om contraceptie toe te passen.

Als u momenteel geen contraceptie toepast of uw menstruatiecyclus verstoord is, praat er dan over met uw gynaecoloog.

Wanneer word ik opnieuw ongesteld als ik geen chemotherapie krijg, maar een hormoonkuur van Tamoxifen volg?

Tamoxifen stimuleert de eierstokken en kan soms een ‘supereisprong’ of eierstokcystes in de hand werken. Die cystes zijn niet kankerachtig en vormen geen risico voor uw gezondheid (ze vergroten de kans op kankerrecidief niet), maar kunnen soms pijn in de onderbuik veroorzaken. Na enkele dagen of weken verdwijnen ze vanzelf.
Raadpleeg uw gynaecoloog als de pijn te hevig is, lang aanhoudt of te vaak voorkomt.

Als u Tamoxifen inneemt, is uw menstruatiecyclus mogelijk verstoord of onbestaand. De baarmoeder reageert immers niet naar behoren op de stimulaties van ovariële hormonen (oestrogenen en progesteron). Gewoonlijk herstelt de menstruatiecyclus zich na afloop van de behandeling met Tamoxifen, soms zelfs eerder.

Als u Tamoxifen inneemt, loopt u veel kans om zwanger te raken, zelfs al bent u ontregeld. Er werd bij vrouwen die zwanger raakten tijdens de behandeling echter een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen bij het kind vastgesteld. Het is dus belangrijk om een contraceptiemethode toe te passen tijdens de behandeling en tot 3 maanden na afloop van de behandeling.

Als u momenteel geen voorbehoedsmiddel hebt, praat er dan over met uw arts.

Wanneer word ik opnieuw ongesteld als ik geen chemotherapie krijg en een hormoonkuur van Tamoxifen en Zoladex volg?

Door de Zoladex-inspuitingen worden de eierstokken lamgelegd en komt u in een amenorroe-toestand (uitblijven van menstruatie). Deze behandeling is contraceptief.
Enkele dagen na de eerste inspuiting hebben sommige vrouwen echter in zeer licht mate bloedverlies. Dit verdwijnt gewoonlijk na de volgende inspuitingen.

Zodra de Zoladex-behandeling is afgelopen, treden uw eierstokken redelijk snel weer in werking en wordt u opnieuw ongesteld. Als u Tamoxifen echter afzonderlijk blijft innemen, wordt u ongetwijfeld zeer onregelmatig en soms zelfs lange tijd niet ongesteld (zie ‘Opnieuw ongesteld zonder chemotherapie, maar met hormoonkuur van Tamoxifen’).

Wanneer word ik opnieuw ongesteld als ik chemotherapie krijg en een hormoonkuur van Tamoxifen volg?

Naast de ontregelde menstruatiecyclus ten gevolge van chemotherapie (zie pagina ‘Opnieuw ongesteld met chemotherapie, maar zonder hormoonkuur’), wordt de frequentie van de menstruatie onder invloed van de hormoonkuur gewijzigd.

Tamoxifen stimuleert de eierstukken en zorgt er mogelijk voor dat ze sneller weer in gang schieten na chemotherapie. Daarnaast heeft het hormoon een invloed op de baarmoeder, die niet langer naar behoren op de ovariële hormonen – hetzij oestrogenen en progesteron – reageert.
Dit verklaart het uitblijven van de menstruatie of een zeer onregelmatige menstruatiecyclus.

Aangezien Tamoxifen de eierstokken stimuleert, kunt u ondanks het uitblijven van de menstruatie of een onregelmatige menstruatiecyclus toch zwanger raken. Het uitblijven van de menstruatie kan ook op een zwangerschap duiden. Er werd bij vrouwen die zwanger raakten tijdens de behandeling echter een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen bij het kind vastgesteld. Het is dus belangrijk om een contraceptiemethode toe te passen tijdens de behandeling en tot 3 maanden na afloop van de behandeling.

Als u momenteel geen contraceptie toepast, vraag dan uw arts om advies.