Wat is de cryopreservatie van ovarieel weefsel?
De cryopreservatie van ovarieel weefsel is een doeltreffend alternatief voor patiënten die onmiddellijk met chemotherapie moeten starten. Hoewel deze techniek in België tot de leeftijd van 38 jaar wordt terugbetaald, is die niet aangeraden voor patiënten die ouder zijn dan 36 jaar.
Tijdens een ingreep onder volledige verdoving wordt met behulp van een laparoscopie een deel van de eierstok (of een volledige eierstok) weggehaald. Dit duurt meestal niet langer dan 30 minuten en kan met spoed worden uitgevoerd. Het weggehaalde weefsel wordt vervolgens naar het referentielaboratorium gebracht, waar het wordt ingevroren. Een deel van het eierstokweefsel wordt microscopisch onderzocht. Enerzijds wordt de ovariële reserve beoordeeld, dit is het aantal follikels op het weggehaalde weefsel dat een eicel bevat. Anderzijds wordt de aanwezigheid van kankercellen op het weefsel uitgesloten.
Na afloop van de chemotherapie zijn er twee situaties mogelijk:
In het eerste geval herstelt de menstruatiecyclus van de patiënte zich 6 tot 12 maanden na afloop van de chemotherapie en kan ze dus na advies van haar oncoloog een spontane zwangerschap overwegen. In het tweede geval herstelt de menstruatiecyclus zich niet of wordt de patiënte zeer onregelmatig ongesteld en/of vertoont ze tekenen van prematuur ovarieel falen, zoals warmteopwellingen, en is haar vruchtbaarheid waarschijnlijk aangetast. De diagnose van prematuur ovarieel falen wordt vervolgens bevestigd door middel van een bloedafname en een gynaecologische echografie, waaruit blijkt dat ze onvoldoende eicellen in haar eierstokken heeft om spontaan zwanger te kunnen raken. In dat geval wordt in samenspraak met de oncoloog voorgesteld om eierstokweefsel terug te plaatsen en wordt het risico van de procedure beoordeeld. In de mate van het mogelijke worden alle weefselfragmenten niet tijdens één enkele ingreep teruggeplaatst. Een terugplaatsing in meerdere keren zou immers de kans vergroten dat niet enkel de ovariële activiteit, maar ook de natuurlijke vruchtbaarheid zich herstellen. Daartoe moeten de eileiders natuurlijk wel aanwezig en toegankelijk zijn. Bij een tweede kinderwens kan ook een tweede procedure worden overwogen. Op heden werd in de literatuur de geboorte van meer dan 150 kinderen opgetekend dankzij deze techniek, waarbij ingevroren eierstokweefsel wordt teruggeplaatst. De kans op minstens één kind na terugplaatsing van eierstokweefsel wordt vandaag geschat op om en bij de 40%.